Nu de paarden weer van de wei worden gehaald en worden gestald, is het goed om te kijken of je paard op het juiste gewicht blijft. Paarden met een minder goed gebit kunnen moeite hebben met het eten van ruwvoer. De verteerbaarheid van het voer daalt en paarden hebben moeite het voer fijn te malen. Dit leidt uiteindelijk tot minder energieopname en vermagering van het paard.
Als een paard het voer niet meer goed kan malen slikken ze het meestal niet door, maar laten ze het eruit vallen als voerproppen. Als je paard proppen maakt is dit bijna altijd te herleiden naar 1. Blokkade aan het gebit of 2. Pijn aan het gebit of veroorzaakt door het gebit, vaak een combinatie van beide.
Het malingsproces
Het kauwproces van een paard is een fascinerend en complex gebeuren dat nauw verband houdt met de gezondheid van zijn gebit. Laten we eens dieper ingaan op hoe een paard kauwt en wat er gebeurt als dit proces verstoord raakt.
Wanneer een paard voedsel kauwt, maakt het gebruik van een combinatie van bewegingen van de onderkaak en de tong. De onderkaak beweegt op en neer en ook van links naar rechts, waardoor het voedsel tussen de kiezen wordt verplaatst. Dit proces helpt bij het vermalen van het voedsel en maakt het mogelijk om het geleidelijk naar achteren te duwen voor verdere vertering en doorslikken.
Tijdens het kauwen vormt het ruwvoer zich tot rollen tussen de kiezen, waarbij het steeds fijner wordt vermalen. Dit vermalingsproces is essentieel voor een goede spijsvertering en opname van voedingsstoffen. Echter, als het paard moeite heeft om het voer helemaal naar achteren te verplaatsen of als het voer niet voldoende fijn wordt vermalen, kan dit leiden tot problemen zoals het vormen van voerproppen.
Voerproppen zijn klonten voedsel die het paard uit de mond laat vallen omdat het niet goed vermalen kan worden of niet goed doorgeslikt kan worden. Dit kan een indicatie zijn van gebitsproblemen zoals haken, diastases of andere afwijkingen die het kauwproces verstoren.
Wanneer je merkt dat je paard voerproppen maakt, is het belangrijk om direct de hulp in te roepen van een ervaren paardentandarts. De tandarts kan het gebit grondig onderzoeken en eventuele problemen identificeren en behandelen. In de meeste gevallen kan de paardentandarts het gebit weer volledig functioneel krijgen, waardoor het paard comfortabeler kan eten en kauwen.
Door regelmatige controles en gebitsbehandelingen kunnen we ervoor zorgen dat het kauwproces van het paard optimaal blijft functioneren. Dit draagt bij aan een goede spijsvertering, voedingsopname en algehele gezondheid van het paard.
Symptonen bij het maken van voerproppen
Het herkennen van de symptomen van voerproppen is essentieel om snel in te grijpen en het probleem aan te pakken. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn:
- Trager eten van ruwvoer
- Kauwen aan één kant van de mond
- Stoppen met eten na een paar happen
- Het schudden met het hoofd tijdens het eten
- Proberen voer met de tong te verwijderen
- Voerproppen uit de mond laten vallen
- Hamsterwangen door ophoping van voer in de wang
- Slechte ademgeur
- Minder efficiënte voedselvertering door verminderd kauwen
Andere oorzaken van het maken van proppen
Het is belangrijk op te merken dat voerproppen niet alleen worden veroorzaakt door gebitsproblemen, maar ook door andere aandoeningen die de maalcyclus van het paard kunnen verstoren of pijn in de mond kunnen veroorzaken. De meest voorkomende oorzaken van voerproppen zijn:
- Haken in het gebit die de voorwaartse maalbeweging blokkeren
- Diastases (spleten tussen de kiezenrijen) die voedselresten vasthouden en ontstekingen kunnen veroorzaken
- Een golfgebit of trapgebit waardoor het paard niet meer goed zijwaarts kan malen
- Verkeerde hoek in de kiezenrijen of te gladde kiezen die het vermalen bemoeilijken
In deze gevallen kan een grondige gebitsbehandeling door een ervaren paardentandarts noodzakelijk zijn om het probleem aan te pakken. Door regelmatige controle en behandeling van het gebit, samen met het aanpassen van het dieet indien nodig, kunnen we streven naar een comfortabele eetervaring en gezondheid voor onze oudere paarden.
Haken en Diastases
Gebitsproblemen bij paarden kunnen diverse oorzaken hebben en kunnen leiden tot ernstige complicaties als ze niet tijdig worden behandeld. Laten we eens dieper ingaan op twee veelvoorkomende problemen: haken en diastasen, en hoe deze het kauwproces van een paard kunnen verstoren.
Haken vormen wanneer de tanden niet gelijkmatig afslijten tijdens het kauwen, waardoor scherpe randen ontstaan die het weefsel in de mond kunnen beschadigen. Wanneer haken groot genoeg worden en de voorwaartse maalbeweging belemmeren, kan dit leiden tot het vormen van voerproppen bij paarden. Deze proppen ontstaan doordat het paard enkel zijwaarts kan malen en het voer niet efficiënt naar achteren kan verplaatsen in de mond. Ook kunnen haken die te lang zijn en in de tegenoverliggende kaak prikken, proppen veroorzaken.
Een ander veelvoorkomend probleem zijn diastasen, wat spleten zijn tussen de kiezenrijen. Voedselresten kunnen hierin vast komen te zitten en gaan rotten, wat leidt tot ontstekingen en bacteriegroei. Dit veroorzaakt pijn en maakt het voor het paard moeilijk om het ruwvoer goed te vermalen. Diastasen worden soms over het hoofd gezien tijdens reguliere gebitsbehandelingen, wat benadrukt hoe belangrijk het is om het paard grondig op deze aandoening te controleren.
Symptomen die duiden op diastasen zijn onder andere een vertraagde eetsnelheid, kauwen aan één kant, stoppen met eten na een paar happen, het schudden met het hoofd of proberen voer met de tong te verwijderen, het maken van voerproppen, hamsterwangen door voerophoping, een slechte adem, en verminderde voedselvertering door verminderd kauwen.
Gelukkig zijn zowel haken als diastasen te behandelen met de juiste aanpak. Gesloten diastasen kunnen worden behandeld door de ruimte schoon te maken en het gebit te corrigeren, waarbij een deel van de omliggende kiezen wordt weggeslepen om de ruimte te sluiten en verdere voerophoping te voorkomen. Deze procedure geeft het gebit en tandvlees de kans om te herstellen van de ontsteking en de verschuiving die het probleem veroorzaakten.
Het is cruciaal voor paardenbezitters en verzorgers om regelmatig het gebit van het paard te laten controleren en indien nodig te laten behandelen door een ervaren paardentandarts. Dit draagt bij aan het behoud van een gezond kauwproces en algemene welzijn van het paard.
Wanneer moet ik een dierenarts of paardentandarts bellen?
Acute Pijn of Onbehagen: Als je paard duidelijke tekenen van pijn vertoont tijdens het eten, zoals schudden met het hoofd, proberen voer met de tong te verwijderen, of het laten vallen van voerproppen met zichtbaar onbehagen, is het raadzaam om met spoed een dierenarts of paardentandarts te raadplegen.
Verandering in Eetgedrag: Als je paard plotseling stopt met eten, trager gaat eten dan normaal, of aan één kant van de mond kauwt, kan dit wijzen op een onderliggend gebitsprobleem dat professionele aandacht vereist.
Frequente Voerproppen: Als je paard herhaaldelijk voerproppen blijft maken, zelfs na aanpassingen in voeding of na een gebitsbehandeling, kan dit duiden op een dieperliggend probleem dat een grondige evaluatie en behandeling vereist.
Andere Zichtbare Symptomen: Let op andere symptomen zoals een slechte adem, verminderde voedselvertering, of veranderingen in het algemene gedrag van je paard die kunnen wijzen op een gezondheidsprobleem dat gerelateerd is aan het gebit.
Mijn paard blijft na een gebitsbehandeling proppen maken
Bij oudere paarden kan het voorkomen dat het gebit dusdanig versleten of aangetast is dat het niet meer mogelijk is om het paard volledig van het maken van voerproppen te verlossen. Dit kan resulteren in frustratie voor zowel het paard als de eigenaar, maar er zijn wel strategieën die kunnen helpen om het probleem te verminderen.
Een van de benaderingen is het aanpassen van het dieet van het paard door kortvezelig ruwvoer te geven. Dit type ruwvoer vereist minder kauwkracht en inspanning van het paard, waardoor het makkelijker te vermalen is. Hierdoor wordt de kans op het vormen van voerproppen verminderd en kan het paard comfortabeler eten. Een effectieve combinatie van ingrediënten die vaak wordt geadviseerd om te gebruiken in dit dieet zijn:
- Sojahullen
- Tarwezemelen
- Bietenpulp
- Luzerne
- Lijnzaadkaf
- Haverkaf
Deze ingrediënten zijn kortvezelig en kunnen de kauwkracht die nodig is om het ruwvoer te vermalen, verminderen. Ze zijn gemakkelijker te verteren voor paarden met gebitsproblemen, waardoor de kans op voerproppen aanzienlijk wordt verkleind.
Mijn paard maakt proppen, wat nu?
Conclusie
Voerproppen bij paarden zijn een serieus probleem dat de gezondheid en het welzijn van het paard kan beïnvloeden. Door aandacht te besteden aan de symptomen, regelmatige gebitscontroles uit te voeren en het voedingspatroon aan te passen indien nodig, kunnen we het risico op voerproppen verminderen en zorgen voor een comfortabele eetervaring voor onze viervoetige vrienden.
Blijf altijd alert op veranderingen in het eetgedrag van je paard en raadpleeg bij twijfel altijd een professionele dierenarts of paardentandarts voor een nauwkeurige diagnose en passende behandeling. Zo kunnen we samen zorgen voor de beste zorg en gezondheid van onze geliefde paarden.