Paarden zijn majestueuze dieren die mensen al eeuwenlang fascineren. De leeftijd van een paard is belangrijk om te weten voor veel verschillende redenen, zoals het bepalen van de werkdruk, het gebruik in de fokkerij en in sommige gevallen, voor het bepalen van de dosering van medicatie.
Er zijn verschillende manieren om de leeftijd van een paard te bepalen, maar de meest gebruikelijke methode is door middel van het controleren van de tanden. Het gebit van een paard verandert namelijk naarmate het ouder wordt.
Een pasgeboren veulen heeft melktanden die binnen enkele weken beginnen te groeien. De eerste twee melktanden zullen uitvallen wanneer het veulen ongeveer 2,5 en 3 jaar oud is, terwijl de laatste melktand uitvalt wanneer het veulen ongeveer 3,5 tot 4 jaar oud is. Tussen de leeftijd van 4 en 5 jaar oud zal het gebit van het paard volledig volgroeid zijn.
Naast het controleren van het gebit, zijn er nog andere manieren om de leeftijd van een paard te bepalen. Zo kan men bijvoorbeeld kijken naar de vorm van het lichaam, de grootte van de botten en de ontwikkeling van de spieren. Een ervaren paardenkenner kan vaak aan de hand van deze factoren een goede inschatting maken van de leeftijd van het paard.
Het is belangrijk om te weten dat het bepalen van de leeftijd van een paard geen exacte wetenschap is en dat er altijd een zekere mate van foutmarge aanwezig kan zijn. De verschillende factoren die worden gebruikt om de leeftijd te bepalen, kunnen namelijk variëren afhankelijk van het ras en de individuele eigenschappen van het paard.
Hoeveel tanden hebben paarden?
Net als mensen hebben paarden gedurende hun leven twee sets tanden. De eerste set wordt de melktanden, ofwel babytanden genoemd, en de tweede set zijn de blijvende, ofwel volwassen tanden.
Paarden hebben twee verschillende soorten tanden. De voorste tanden worden snijtanden genoemd en worden gebruikt om gras of hooi af te snijden. De tweede soort zijn de kiezen, die zowel premolaren als molaren bevatten die voedsel malen voordat het wordt doorgeslikt. Deze tanden zijn breed, plat en hebben een gekartelde oppervlakte om het malen mogelijk te maken.
Een volwassen mannelijk paard heeft 40 blijvende tanden, terwijl een volwassen vrouwelijk paard (merrie) 36-40 blijvende tanden kan hebben. Deze variatie in het aantal blijvende tanden van de merrie komt door het feit dat merries minder kans hebben op de hoektanden (ook wel hengstentanden of ruinentanden genoemd).
De Melktanden
Naam Tand | Eruptie tijdlijn |
De eerste vier snijtanden (de middelste) | In de eerste week |
De naastliggende vier snijtanden | 4-6 weken |
Buitenste vier snijtanden | 6-9 maanden |
De eerste, tweede en derde kies | In de eerste twee weken |
De permanente tanden
| Naam Tand | Eruptie tijdlijn |
De eerste vier snijtanden (de middelste) | 2 ½ jaar |
De naastliggende vier snijtanden | 3 ½ jaar |
Buitenste vier snijtanden | 4 ½ jaar |
De vier hengstentanden | 4-5 jaar |
Wolftanden | 6-18 maanden |
Eerste premolaren (eerste kiezen) | 2 ½ jaar |
Tweede premolaren (tweede kiezen) | 3 jaar |
Vierde premolaren (derde kiezen) | 4 jaar |
Eerste molaren (vierde kiezen) | 9-12 maanden |
Tweede molaren (vijfde kiezen) | 2 jaar |
Derde molaren (laatste kiezen) | 3 ½-4 jaar |
Hoe kun je aan de hand van de snijtanden de leeftijd bepalen?
De leeftijd van een paard kan worden geschat op basis van inspectie van hun tanden. Bij het inspecteren van de tanden van een paard om hun leeftijd te bepalen, worden er vier kenmerken onderzocht:
Doorkomen van blijvende tanden:
Verdwijnen van cups: Cups zijn diepe inkepingen in het midden van het oppervlak van nieuwe blijvende tanden. Deze verdwijnen op intervalleeftijden naarmate paarden ouder worden.
Hoek van inval: Dit is de hoek die wordt gevormd door de boven- en ondersnijtanden. Bij jonge paarden is de hoek 160-180 graden. Naarmate een paard ouder wordt, zal de hoek naar voren en naar buiten hellen, en minder dan een rechte hoek worden.
Vorm van het oppervlak van de tanden: De vorm van het oppervlak van de tanden verandert veel naarmate een paard ouder wordt. Bij een jong paard zal het oppervlak van de tanden breed en vlak zijn. Naarmate een paard ouder wordt, wordt het oppervlak ovaal, en vervolgens driehoekig.
Het is belangrijk om te onthouden dat deze kenmerken bij elk paard kunnen variëren en dit slechts een manier is om de leeftijd van een paard te schatten.
