Sinusitis verwijst naar ontsteking of infectie van een of meer van de neusbijholten en is de meest voorkomende ziekte van de neusbijholten. Het wordt ingedeeld als primair of secundair, en acuut of chronisch. Primaire sinusitis wordt gedefinieerd als een infectie in de sinussen, meestal van bacteriële oorsprong, die resulteert in een ophoping van pus binnen de sinus. Primaire sinusitis is meestal het gevolg van een infectie in de bovenste luchtwegen en wordt meestal veroorzaakt door Streptococcus-soorten bacteriën. Het omvat doorgaans alle neusbijholten, maar kan beperkt blijven tot de ventrale conchale sinus. Veel voorkomender echter is secundaire sinusitis. Secundaire sinusitis is een infectie van de neusbijholten als gevolg van een andere primaire oorzaak, zoals een infectie van de tandwortel, botbreuk of sinuscyclus. De laatste vier kiezen zijn waarschijnlijk de oorzaak van een secundaire sinusitis, omdat deze tanden zich bevinden in de maxillaire sinussen. Empyeem verwijst naar etterige exsudaat binnen de sinus, maar is niet noodzakelijk synoniem met chronische sinusitis.
Symptonen Sinusitis
Het meest voorkomende teken van sinusitis (zowel primair als secundair) is neusafscheiding. De neusafscheiding komt meestal alleen voor aan de kant van de aangetaste sinus (eenzijdig) . Het uiterlijk en de aard van de afscheiding is variabel en kan pus of bloed bevatten, met of zonder geur. Andere klinische symptomen zijn onder meer:
- Eenzijdige zwelling van het gezicht
- Tranen uit het oog
- Dof kloppen op de sinussen
- Eenzijdige neusuitvloeiing
Diagnose van Sinusitis stellen
Uw dierenarts zal beginnen met het uitvoeren van een volledig lichamelijk onderzoek voordat andere diagnostische tests worden uitgevoerd. Aanvullende diagnostiek kan omvatten:
Endoscopie: Endoscopie van de neuspassages en keel kan helpen bepalen waar de neusafscheiding vandaan komt. Pus, een massa of bloed kan soms worden gezien in de neuspassages.
Röntgenfoto’s (X-stralen): Röntgenfoto’s van het hoofd kunnen vloeistoflijnen, sinuscysten, solide massa’s of veranderingen in het omringende bot laten zien die geassocieerd zijn met tandheelkundige aandoeningen. A
CT-scan: Een CT-scan kan sinusziekte het meest volledig karakteriseren door een 3D-beeld van de sinussen en omringende structuren te bieden. Typisch vereisen CT-scans algemene anesthesie, maar ze zijn zelden geïndiceerd in de eerste fasen van de diagnose.
Behandeling Sinusitis
Het doel van de behandeling om de onderliggende oorzaak van de sinusitis te behandelen en de natuurlijke sinushulptmechanismen van het paard te herstellen.
Primaire neusbijholteontsteking verdwijnt meestal met antibiotica en spoeling. Een uitzondering hierop is wanneer de neusgangen worden belemmert. Soms dienen er chirurgische uitgevoerd te worden om de oorzaak te verwijderen en indien nodig extra drainage te bieden.
Ook kan er door middel van het verwijderen van een stukje bot de aangetaste sinus worden gespoeld en antibiotica rechtstreeks in de sinus aan te brengen indien nodig. Dit wordt uitgevoerd onder staande sedatie en lokale verdoving. Een klein cirkeltje bot dat de aangedane sinus bedekt, wordt verwijderd (~10 mm) en er kan een katheter in het gat worden ingebracht en gedurende meerdere dagen worden gehandhaafd om regelmatige irrigatie en spoeling te vergemakkelijken. Vloeistof en afscheiding die uit de neusgaten komen, zijn een goed teken en geven aan dat er een open route is voor drainage uit de sinus. Het aantal spoelingen hangt af van de mate en aard van de infectie. Herhaalde endoscopie en het ontbreken van aanhoudende neusafscheiding zijn twee manieren om te beoordelen of de sinusitis is opgelost.
Als de sinusitis aanhoudt of als er geen goede drainage kan worden vastgesteld, kan meer agressief chirurgisch beheer nodig zijn. Hierbij wordt onder algehele anesthesie een botflap gemaakt in de aangetaste sinus. De sinus kan worden schoongemaakt en er kan een juiste drainage naar de neusgang worden vastgesteld. Bloeden kan een complicatie zijn van sinuschirurgie, maar dit hangt af van de exacte oorzaak van de sinusitis. De sinus kan worden opgevuld om het bloeden te verminderen, en deze drukverbanden worden meestal één of twee dagen na de operatie via de neusgaten verwijderd terwijl het paard staat.
Bij secundaire sinusitis veroorzaakt door tandheelkundige aandoeningen kan de aangetaste tand worden verwijderd onder staande sedatie of algehele anesthesie. Na verwijdering wordt de tandholte typisch gespoeld en gevuld met een niet-absorberend materiaal om herbesmetting van de sinus te voorkomen.
Nazorg Sinusitis
Ontstekingsremmers worden meestal gebruikt voor alle gevallen van sinusitis om eventuele zwelling of ongemak geassocieerd met de aandoening of chirurgische ingrepen te verminderen. Het is ideaal om bacteriële kweken en gevoeligheid te gebruiken om een geschikt antibioticum te selecteren voor lavage van de aangetaste sinussen. In sommige gevallen kunnen systemische antibiotica of antischimmelmiddelen ook nodig zijn.
De duur van ziekenhuisopname voor sinusitis hangt af van de onderliggende oorzaak van de aandoening en varieert van minder dan een dag tot meerdere dagen. Herhaalde evaluatie is waarschijnlijk nodig om te bevestigen dat de sinusitis volledig is opgelost. Als de oorzaak van de sinusitis verband hield met een tand, is waarschijnlijk een herhaalde tandheelkundige evaluatie nodig.
Over het algemeen zijn de cosmetische resultaten van sinusoperaties bij paarden meestal goed. Een kleine depressie kan voelbaar zijn op de operatieplaats, maar is meestal niet zichtbaar voor het blote oog. Paarden met primaire of secundaire sinusitis hebben over het algemeen een goede tot uitstekende prognose voor terugkeer naar functie/sportprestaties na passende behandeling. Als de oorzaak van de sinusitis passend en volledig wordt behandeld, is het onwaarschijnlijk dat de aandoening in de toekomst terugkeert.