Scherpe Emaillepunten
Overgebleven Melkdoppen
Bij jonge paarden kunnen stukken melktand blijven zitten, nadat de blijvende kies is doorgebroken. Dit komt regelmatig voor bij paarden. Dit “kapje” kan gedeeltelijk losraken of draaien. Hierdoor kan de wang of tong beschadigen en kan er rottend voer tussen vast komen te zitten. Deze melkdoppen dienen te worden verwijderd als de permanente tanden zich buiten het tandvleesrand bevinden. Dit is meestal een pijnloze procedure die zonder plaatselijke verdoving kan worden uitgevoerd. Paarden beginnen deze doppen te verliezen als ze tweeënhalf jaar oud zijn en verliezen de laatste op viereneenhalf jarige leeftijd. Dit betekent dat paarden tussen deze leeftijd ieder half jaar een tandheelkundige behandeling nodig hebben.
Rostrale of causale haken
Protuberante kies
Een protuberante kies ontstaat doordat een tegenoverliggende kies ontbreekt of doordat één van de kiezen wordt weggedrukt. In een laat stadium kan dit ervoor zorgen dat een kies ernstige schade aanbrengt aan de tegenoverliggende kies.
Als er een kies mist, dan blijft de tegenoverliggende kies doorgroeien zonder dat er slijting plaatsvindt. Als dit paard niet wordt behandeld door een paardentandarts, dan heeft dit ernstige gevolgen voor het welzijn van het paard. Protuberante kiezen kunnen makkelijk voorkomen worden door een jaarlijkse gebitsbehandeling
Wave (golfgebit) of gekartelde kiezen
Paradontitis
Paradontitis is een ontsteking van het tandvlees, die zich naar beneden in de tandkas en bot ontwikkelt. Hoe verder deze ziekte vordert, hoe lossen de aanhechting van de tand wordt. Uiteindelijk leidt dit tot verlies van de tand indien onbehandeld.
De oorzaak is vaak bacteriële groei door een diastase (spleet tussen de tanden) of door overmatig tandplak rond de tanden. Deze bacteriën kunnen zelfs in de bloedbaan terechtkomen, waardoor het niet alleen de tanden aan kan tasten, maar het hele lichaam. Paradontitis kan behandeld worden door het aangetaste gebied schoon te laten maken door een paardentandarts of paardgebitsverzorger.
Wolfskiezen
Wolfskiezen komen niet bij elk paard voor, 20 a 30% van de paarden krijgt deze maar. De wolfskiezen zitten meestal voor de eerste kiezen. Meestal zitten ze alleen aan de bovenkant van de kaak. Als paarden wolfstanden krijgen, dan moeten ze voordat ze 1,5 jaar zijn al zichtbaar zijn. De reden dat deze meestal verwijderd dienen te worden is, omdat het bit er tegenaan kan komen en het pijnlijk voor het paard kan zijn. Wolfstanden hebben ondiepe wortels en wanneer het bit ertegenaan komt kan dit ontstekingen en ongemak veroorzaken. Verwijderen van deze tanden wordt daardoor ook altijd geadviseerd.
Equine Odontoclastic Tooth Reabsorption Hyperzementose (EOTRH)
EOTRH is een pijnlijke gebitsaandoening die vaak gezien wordt bij paarden boven de 15 jaar. Vaak kun je dit zien door de snijtanden te onderzoeken. Herkenbaar aan verdikking van het tandvlees ter hoogte van de wortel, kleine wondjes die eruitzien als kleine puistjes of vlekken op het tandvlees, ter hoogte van de wortel. EOTRH is een aandoening waarbij de wortels van snijtanden langzaam oplossen. Als reactie hierop gaat de tand overmatig cement aanmaken. Dit cement vormt extreem pijnlijke tumoren aan de wortels van de snijtanden. Tot een aantal jaar geleden was EOTRH helemaal niet bekend, dit komt ook doordat deze aandoening de laatste jaren veel vaker voorkomt. Tot nu toe is er geen andere behandeling bekend, dan het verwijderen van de aangetaste snijtanden. Wel kan het proces geprobeerd worden te verminderen of te stoppen, dit door middel van antibiotica. Dit kan alleen in een vroegtijdig stadium. Een paard kan zonder snijtanden prima functioneren en eten.
Snijwonden
In de mond kunnen snijwonden ontstaan als gevolg van scherpe punten aan de rand van de tanden. Zodra er snijwonden in de mond van het paard onstaan, zullen ze aanwezig blijven totdat de bron van de verwonding is aangepakt. Langdurige zweren en snijwonden kunnen besmettelijk zijn en zeer pijnlijk voor het paard.Eenzijdige neusuitvloeiing – Sinusitus
Éénzijdige neusuitvloeing, oftewel sinusitus kan duiden op een ontsteking aan de achterste vier kiezen. Vaak wordt dit veroorzaakt door een kieswortelontsteking. De achterste vier kiezen steken uit in de voorhoofdsholte. Om deze kiezen zit een klein laagje bot (tandkas). Als een kies gaat ontsteken lost het bot om de kies heen op en breekt de ontsteking in de holte. Sinusitus wordt eerst behandeld door middel van langdurige antibiotica, mocht dit niet helpen is het nodig om de desbetreffende kies te verwijderen.Diastases
Één van de meest pijnlijke, maar ook één van de meest onbekend aandoeningen zijn diastasen. Dit is een ruimte tussen de kiezen of snijtanden waar voer in ophoopt. Doordat het voer gaat rotten is het een grote bacteriebron, hierdoor volgt er een ontsteking.
Diastasen worden vaak tijdens een gebitsbehandeling door paardentandartsen over het hoofd gezien. Vaak is dit uit onwetendheid. Het is dus belangrijk om het paard goed op deze aandoening te controleren.
Als diastasen langdurig niet behandeld worden, kan de volledige tand aangetast worden door de ontsteking met als resultaat dat de tand gaat loslaten.
Diastasen ontstaan vaak door een hoogteverschil in de kiezen, haken of andere oneffenheden. Wanneer er tijdens de kauwbeweging van het paard hierdoor grote horizontale krachten op de kiezen wordt uitgeoefend, kan dit lijden tot het uit elkaar drukken van de kies. Hierdoor ontstaan de diastasen. Dit kan makkelijk voorkomen worden door een jaarlijkse gebitsbehandeling. We zien diastasen het vaakst in de achterste kiezenrijen en vaak bij tweejarige paarden.
Ook kunnen diastasen ontstaan door melkdoppen die te lang blijven zitten of kiezen die niet mooi in de rij komen te staan. Voordat het paard drie jaar is kunnen er al diastasen ontstaan die grote problemen kunnen veroorzaken.
Symptonen die duiden op diastasen:
- Je paard eet zijn ruwvoer trager
- Je paard kauwt opeens aan één kant
- Als je paard eten krijgt, kan hij naar een paar happen al stoppen met eten. Dit doordat het eten op de ontsteking drukt
- Soms schud het paard met het hoofd of proberen ze het voer met de tong te verwijderen
- Je paard kan proppen maken
- Paard kan hamsterwangen krijgen door ophoping van het voer in de wang
- Bij ernstige diastasen stinkt het paard uit de mond
- Voer wordt minder goed verteerd, omdat het paard minder gaat kauwen
Diastasen (gesloten) zijn te behandelen door het schoonmaken van de ruimte en het corrigeren van het gebit. Daarna wordt de gesloten ruimte opgeboord, zodat er geen voer meer tussen vast kan komen te zitten. Hierbij zal een deel van de voor- en achterliggende kies worden weggeslepen. Door de horizontale druk weg te rotten tussen de kiezen, krijgt het gebit en tandvlees de kans te herstellen.
Shear
Een shear is een te stijle hoek in de kiezenrijen. Paarden met een normaal gebit hebben een hoek van ongeveer 10 graden in de kiezenrijen. Een shear is wanneer deze hoek groter is dan het hoort te zijn. Wanneer een paard is belemmerd of gewoonweg niet de zijwaartse beweging gebruikt om voer te vermalen, kunnen de kiezen schuin afslijten. Vaak komt dit doordat het paard aan één kant kauwt, door belemmering of pijn aan de andere kant van het gebit. We lossen een shear op door de hoek te corrigeren en de belemmering in het gebit weg te nemen.ATR
Speekselklierstenen
Cariers
Gebroken kies
Vastzittend voedsel tussen kiezen
Wat kunnen signalen zijn dat mijn paard een gebitsprobleem heeft?
Vaak laat een paard niet eens zien dat er een probleem is met het gebit. Paarden kunnen goed de pijn verbloemen. Mocht het paard tekenen van pijn in het gebit vertonen, dan is een behandeling noodzakelijk. Hieronder zijn een aantal symptomen gerangschikt.
- Je paard eet opeens anders
- Paard gaat opeens het voer in de waterbak soppen
- Paard houdt met eten het hoofd schuin
- Je paard maakt proppen die zichtbaar zijn
- Je paard gaat opeens in conditie achteruit
- Overmatig speekselvorming
- Wondjes op de lippen, wangen of in de mond
- Bloed uit de mond, voornamelijk na het rijden
- Bit vasthouden
- Je paard valt snel af
- Je paard kauwt op deuren of omheiningen
- Je paard heeft een eenzijdige neusuitvloeiing
- Tandenknarsen
- Je paard eet opeens traag
- Je paard heeft opeens een zwelling op de kaak
- Zwaar in de mond
- Je paard wilt het bit niet aannemen
- Teugelkreupelheid
- Je paard heeft opeens een fistel op het hoofd
- Er is onverteerd voedsel in de mest zichtbaar
- Diarree bij paarden kan duiden op een beperkte kauwcyclus bij het paard
- Je paard heeft vaak last van koliek
- Je paard heeft last van aanleuningsproblemen tijdens het rijden
- Je paard knoeit veel voer
- Ophoping van voer in de wang
- Kribbebuiten of tanden ergens tegenaan schuren
- Doffe vacht, vermagering
- Je paard loopt makkelijker linksom dan rechtsom of andersom
- Vieze geur uit de mond van het paard
